دانشنامه ایران ج 2

خانه موضوعات کتاب ها مرجع (دائرة المعارف) دانشنامه ایران ج 2

تاریخ نشر : 4 تیر 1396, 17:24

» دانشنامه ایران ج 2

کتاب
نوع اثر	کتاب
قطع اثر	وزیری
تعداد جلد	1
تعداد صفحات	885

» توضیحات اثر :

عنوان ريزموضوعاز صفحهتا صفحه
ادویه و راههای آن (تاریخچۀ تجارت آن)15
اده (شهری در ایالت اسون نیجریه)55
ادهم (میرزا ابراهیم (از شعرای شیعی عصر صفویه)56
ادهم کاشانی، میرزا ابراهیم (شاعر شیعه مذهب اهل کاشان)66
اُدی (شاعر غزلسرای مجار)66
اِدی، مکر بیکر (بنیانگذار اعاعتقاد دینی علم مسیحی در آمریکا)67
آدیابنه (زمین باستانی در بین النهرین)79
ادیاکارا، زیا (مجموعه از جانوران پرسلول پیشرفته)99
ادیب احمد یوکنکی (شاعر بنام و برجسته ادبیات ترک اسلامی)99
ادیب پیشاوری، احمد (از سخن سرایان و ادیبان ایرانی)910
ادیب خوانساری، اسماعیل (خوانندۀ ایرانی)1010
اُدیبرتی (شاعر و نویسنده و نمایش نویس فرانسوی)1010
ادیب صابر ترمزی (شاعر پارسی و ستایشگر سنجر سلجوقی)1011
ادیب کرمانی، شیخ احمد (شاعر و ادیب دورۀ قاجار)1111
ادیب الممالک، محمد صادق (روزنامه نگار و نویسندۀ دوره مشروطه)1112
آدی بودا (نخستین بودا و بودای قاعم به ذات)1212
ادیب نطنزی، ابوعبدالله حسین بن ابراهیم (ادیب و محدث فارسی و عربی)1212
ادیب نیشابوری، عبدالجواد (ادیب، مدرس و شاعر دورۀ مشروطه)1212
اُدیپ (در اساطیر یونان)1213
اُدیپ، عُقده (در روان کاوی تمایل فرزند به رابطه جنسی با والد خود)1313
ادیپ شاه (سوگندنامه ای به قلم سوفوکلس)1314
اَدِثر، جان (نقشه بردار اسکاتلندی، مساح)1414
ادیتی (تجسم بی نهایت، مادر گروهی از خدایان در هند)1414
اَدیرا اندَک (رشته کوهی در شمال شرقی نیویورک)1414
آدیس آبابا (پایتخت کشور اتیوپی)1415
اَدیسن، تامس (پزشک انگلیسی)1516
ادیسن، تامس الوا (مخترع لامپ رشته ای، ضبط صوت، تلفن)1618
ادیسن، جوزف (مقاله نویس، نمایش نامه نویس انگلیسی)1819
ادیسن، کریستوفر (جراح و دولتمرد سرشناس انگلیسی)1919
ادیسن، بیماری (نارسایی غدد فوق کلیوی)1920
اُدیسه (منظومه حماسی یونانی مشتمل بر 24 کتاب)2022
ادّی شیر، مطران اسقفیه سعرت در کرکوک عراق2222
آدی گرنت (کتاب مقدس دین سیک در هند)2323
آدیگه (جمهوری واقع در جنوب غربی روسیه)2323
آدیگه ای (زبان مسلمانان آدیگه در شمال غربی قفقاز)2324
اَدیمی (شهری در شهرستان زابل سیستان و بلوچستان)2425
اُدین (یکی از خدایان اصلی اساطیر نورسی)2525
اُدینگا، آجوما (رهبر ملی گرای کنیا)2526
ادینگتن، سرآرثر استنلی (ستاره شناس و فیزیک دان انگلیسی)2627
آدینه، جمعه (نویسنده و منتقد تاجیک)2727
ادینگتن، هنری (نخست وزیر 1801 - 1804 انگلستان)2727
آدی یامان (شهری در جنوب شرقی ترکیه)2828
اذاراقی (دانۀ درخت استریکنین)2828
اذان و اقامه (اصطلاح فقهی برای نماز)2829
آذر (ایزد نگهبان آتش در آیین زردشتی)2930
آذر (نام نهمین ماه شمسی)3031
آذر باد امیدان (مؤلف کتاب پهلوی دینکرد)3131
آذر، مهدی (پزشک و وزیر فرهنگ دورۀ مصدق)3131
آذر باد زردشتان (نوۀ آزدباد مهر سپندان)3132
آذباد مهر سپندان (مؤبدان مؤبد زمان شاپور دوم)3232
آذرباد یاوندان (از نویسندگان دینکرد)3232
آذربایجان (منطقه ای در شمال غرب ایران) و ویژگی های آن3243
تاریخ و جغرافیای تاریخی آذربایجان3642
آذربایجان (نشریه ای سیاسی، فکاهی در ایران)4243
آذربایجان (جمهوری در شرق ماوراء قفقاز) ویژگی های آن4350
ویژگی های اجتماعی و حکومت جمهوری آذربایجان و سلطه روسیه بر آن4750
آذربایجان شرقی (استانی در شمال غربی ایران)5053
ویژگی های اجتماعی و اقتصادی آذربایجان شرقی5153
آذربایجان غربی (از استانهای شمال غرب ایران)5358
آذر بُرزین (پسر فرامرز و نوۀ رستم از چهره های حماسه ای و انسانه ای ایران)5858
آذر برزین مهر (سومین آتشکده از آتشکده های اساطیر تاریخی زردشت)5860
آذر برزین نامه (منظومه ای حماسی به زبان فارسی)6061
آذر بوزید (یکی از مؤبدهای عهد ساسانی)6161
آذربو (نام چند گونه از گیاهان تیره قرنظیان)6161
آذر بیان (شاهک شهر شاپور و از سرداران شهرک)6162
آذر بیگدلی، لطفعلی بیگ شاملو (شاعر و تذکره نویس)6262
اَذرح (ناحیه ای در غرب اردن)6262
آذرخش (تخلیه مرئی الکتریسته) صاعقه6263
آذر خور اَشتاد گشنسپ (ریاضی دان سده های 4 و 5 ق)6363
آذر شهر (شهری در آذربایجان شرقی)6364
اَذرعات (شهری در کشور سوریه)6464
اَذرعی (ابوالعباس شهاب الدین احمد بن حمدان (فقیه شافعی)6465
آذر فرازگرد (برادر شاپور دوم)6565
آذر فرنبغ (از بزرگزادگان روزگار یزدگرد اول ساسانی)6565
آذر فرنبع (از آتشکده های مهم زردشت)6567
آذر فرنبع فرحزادان (مؤبدان مؤبد و پیشوای زردشتیان)6768
آذر فرنبغ نوسه (از مفسران و شارحان اوستا)6868
آذر کیوان (از مؤبدان زردشتی فارس)6869
آذر کیوانیه (حکیم ایرانی زردشتی سده 11 ق)6970
آذرگان (یکی از جشنهای ایران باستان)7071
آذر گشنسب (یکی از سه آتشکده ایران باستان)7172
آذر گنداد (یکی از بلند پایگان زمان قباد ساسانی)7273
آذر ماهان (از سرداران سپاه ایران زمان ساسانیان)7373
آذر مهر (یکی ازمؤبدان زردشت)7373
آذر نرسه (پسر هرمز دوم شاه ساسانی)7374
آذر و سمندر (از مثنویهای سبعه سیاره یا هفت گنج محمد حسن زلالی)7474
آذر وحش (عنوان سومین مؤبد زردشتی)7474
آذری (زبان پیشین مردم آذربایجان)7477
آذری (سبکی در معماری اسلامی ایران)7778
آذری طوسی، فخرالدین حمزه بن ملک اسفرانیی (شاعر و عارف شیعی)7879
سنگهای آذرین (شیشه ای بی شکل)7980
اُذن الفار (نام عربی گیاه گوش موش)8080
اُذیل، لئوپلدر (سپاهی و دولتمرد اسپانیایی)8080
آذین بندی (تزیین و آرایش شهرها)8082
آذین گشنسپ (از بزرگان درباره هرمز چهارم ساسانی)8283
اُذینه (حکمران عرب پالمیر)8384
اُر (استانی در منطقه اُت نرماندی فرانسه)8484
اِر (دریاچه ای در غرب چین)8484
اِر (شبه جزیره دماغه بزرگسی در استرالیای جنوبی)8485
آرا (خدای جنگ در ارمنستان باستان)8585
آراءُ اهل المدینه الفاضله (کتابی در فلسفه و فن سیاست اثر معلم ثانی فارابی)8586
آراء دبن به مزدیسنان (متنی به زبان پهلوی)8686
آرابال، فرنالدو (نمایش نامه نویس پوچی گرا اسپانیایی تبار فرانسه)8687
آرا بسک (شیوه ای از تزیین با شکل های دقیق هندسی)8789
اَرّابه (از ابزارهای نخستین حمل و نقل)8991
ارّابه رانی (ورزش راندن سریع اسب باکالسکه9192
آراپاهو (از اقوام سرخ پوست آمریکای شمالی)9292
اِراتستن (ریاضی دان، منجم و شاعر یونانی)9292
اراتستن، غربال (روشی برای پیدا کردن اعداد اول)9292
آراتوس (شاعر یونانی اهل سُلی در لیکیکیا)9293
آراتوس سیکوئونی (دولتمرد یونانی دورۀ هلنیستی)9393
آرا خوسیا (از استانهای شرقی شاهنشاهی هخامنشی)9394
آراد (شهر و مرکز استان در رومانی)9494
آرادان (شهری در گرمسار سمنان)9494
اِراده (اصطلاحی فلسفی و کلامی)94100
اِرادۀ کُلی (مجموعه ای از مفاهیم هم بسته در فلسفه سیاسی)100102
اراده گرایی در نظام فلسفی102102
حزب ارادۀ ملی (از احزاب دهۀ 14 ش ایران)102103
اُرادئا (شهر و مرکز استان بیهور در رومانی)103103
اِرار، سباستین (سازنده فرانسوی پیانو و هارپ)103104
آراس (شهر و مرکز استان پا در شمال فرانسه)104104
آراس (پیمانهایی در شهر آراس فرانسه)104105
آراسا توبا (شهری در برزیل)105105
اراستوس، توماس (طبیب سویسی و عالم دینی)105105
اِراستوسی، مکتب (دیدگاهی در دین مسیحی بر پایه اجرای احکام)105106
آراستیه (عموی زردشت)106106
اِراسموس، دسیدریوس (نویسنده، دانشور و اومانیست هلندی)106107
آراسه (شیرۀ گل شیپوری)107108
آرافورا (دریای کم عمقی در اقیانوس آرام)108108
اِراسیستراتوس کئوسی (کالبد شناسی و پزشک یونانی)108108
آراقیطون (نام علمی آرکتیوم لاپا)108109
اَراک (مرکز استان مرکزی در ایران)109110
قالی اراک (از انواع مهم قالی ایرانی)110111
آراکاژو (شهر بندری در برزیل)111111
آراکان (منطقه ای در میانمار، برمه)111112
آرا کچیف، آلیکسی آندر یویچ (افسر ارتش و دولتمرد دروس)112112
آراکان یوما (کوهستانی در غرب میانمار)112112
آراکل تبریزی (تاریخ نگار ارمنی)112113
آراکلیان، سورن (موسیقی دان و سازنده ویولن)113113
آراکی سادائو (دولتمرد و ژنرال ارتش ژاپن)113114
آراگاتس (کوهی در جمهوری ارمنستان)114114
آراگو، دومینیک فرانسو اژان (فییک دان فرانسوی)114114
آراگو، بقایا (سنگوارۀ نخستین انسانهای خردمند)114115
آرا گوایا (رودی در برزیل مرکزی)115115
آراگون ناحیه ای تاریخی در شمال اسپانیا)115116
آراگون، لوئی (شاعر، رمان نویس و مقاله نویس فرانسوی)116117
آراگونیت (ماده ای کانی و شکل پایدار کلیسم کربنات)117117
دریاچه آرال (در مرز قزاقستان و ازبکستان)117118
آرالس (راسته ای از گیاهان گلدار تک لپه ای)118119
اُر - اِ - لوار (استانی در شمال غربی فرانسه)119119
آرا لیاسه (خانواده گیاهان گلدار پیچکی)120120
آرام، احمد (مترجم، دانشنامه نگار و شخصیت های فرهنگی ایران)120121
آرام، غلام عباس (سیاستمدار متولد یزد)121121
آرام بخش (دارویی بر کاهش اضطراب و ترس)121122
آرامگان استوایی (مناطقی از نواحی استوایی)122122
آرامی (نام زبان و قومی سامی در شمال عربستان)122124
اَرّان (سرزمینی در قفقاز)124124
آرانخوئث (شهری در مادرید اسپانیا)124125
آراندا (قبیله ای بومی در استرالیای مرکزی)125125
آراندا (ژنرال و وزیر اسپانیایی)125126
اُرانژ (شهری در جنوب شرقی فرانسه)126126
دودمان اُرانژ (خانواده ای از امیران قرون وسطایی فرانسه)126126
شوراها ارانژ (دو انجمن کلیسایی در فرانسه)126126
ارانسکی، سوسیف میخایلویچ (زبان شناسی و ایران شناسی روس)126127
آرانگورن، خوسه لویس (فیلسوف اسپانیایی)127128
آران و بیدگل (شهری در استان اصفهان نزدیک کاشان)128129
ارانی، تقی (رهبر فکری و مروج مارکسیسم در ایران)129129
آرانی، یانوش (شاعر حماسه سرای مجار)129130
آراوانا (نام علمی استئوگلوسوم بیکیرسوم)130130
آراواک (سرخ پوستان آمریکایی جزایر آنتیل بزرگ)130130
آراواکی (از زبانهای سرخ پوستی آمریکای جنوبی)130130
آراوسیو، نبرد (شکست سپاه روم به دست قبیله ای ژرمن)130131
آرایش نامه (رساله ای داستانی و تمثیلی از زبان لباسها)131131
اَراولی (رشته کوه در شمال هند)131131
پوشاک در خاور میانه و غرب132148
تاریخ پوشاک در مصر باستان و بین النهرین133135
آرایش و پوشش (در جهان)133197
تاریخ پوشاک (پوشش) در قلمرو عثمانی و منطقه اژه136136
تاریخ پوشاک در یونان و اتروریا136138
تاریخ پوشاک (پوشش) در روم و اروپا138141
تاریخ پوشاک (پوشش) در آمریکا دور مهاجر نشینی141145
تاریخ پوشاک (پوشش) در چین، ژاپن و کره و آسیای جنوبی145148
آرایش و پوشش در جهان (زیور آلات)148160
لوازم آرایش در جهان (پوشش)160164
آرایش و پوشش در ایران باستان164174
آرایش و پوشش در ایران هخامنشیان166169
آرایش و پوشش در ایران اشکانیان169170
آرایش و پوشش در ایران ساسانیان170174
آرایش و پوشش در ایران دورۀ اسلامی174183
پوشاک و لباس ایرانیان183196
آرائوکا (شاخه غربی رودخانه اُرینوکو و نزوئلا197197
اُرائن (مردم بومی چهته ناکپور در هندوستان)197197
آرائوکایا (درختی باز دانگان به کاج)197198
آرائو کانیا (منطقه ای در جنوب شیلی)198198
آرائوکانیاییان (گروهی از سرخ پوستان آمریکای جنوبی)198199
آرائی ها کوسکی (سیاستمدار و دانشور ژاپنی)199199
ارباب، روحی (مترجم آثار تاریخی و ادبی از روسیه)199199
ارباب انواع در فلسفه اسلامی199200
آرباثنت، جان (ریاضی دان، پزشک و نویسنده اسکاتلندی)200201
اربازو (سفیر مهرداد دوم اشکانی در روم)201201
اِربد (استان و شهری در اردن)201202
آربر، ادوارد (ادیب انگلیسی)202202
آربر، آگنس (گیاه شناس انگلیسی)202203
آربر، ورنر (میکرب شناس سویسی و برنده جایزه نوبل)203203
آربری، آرثرجان (خاورشناس انگلیسی)203204
اربعین [چهلمین روز پس از شهادت امام حسین (ع)] و پیشینۀ آن204206
اربعین (عنوان مشترک برای شماری از نوشته ها، چهل حدیث)206206
اربکس (به معنای جوان نام چند تن از بزرگان و فرمانروایان ماد)206207
آربگاست (فرمانده غیر روحی در امپراتوری روم)207207
اِربلی، ابوالحسن بهاء الدین (محدث، شاعر و ادیب امامی)207208
آربلی، یوسیف آبگارویچ (مستشرق شوروی)208208
آربنث، خاکو بو (سپاهی، سیاستمدار و رئیس جمهور گواتمالا208208
آربو، توانو (نظریه پرداز در تاریخ رقص)208209
اِربوس (در اساطیر یونان پسر مجسم خائوس ازلی)209209
اَربونه (شهری در جنوب فرانسه و پنجمین ایالت اندلس)209210
اِربونی (دژ سلطنتی و باستانی اورارتویی)210210
آربو ویروس (گروهی از ویروسها در بدن بند پایان)210211
اربیل (شهر و منطقه خود مختار شمال عراق)211212
اُربینیی، آلسیددسالین د(دانشمند فرانسوی)212213
آرپ، ژان (پیکر تراش، نقاش و شاعر فرانسوی)213213
آرپ، هالتن کریسچن (اخترشناس آمریکایی)213214
آرپانخان (نوادۀ تولی خان پسر چنگیز)214214
آرپاد (سلسله ای از فرمانروایان مجارستان سۀ 9 میلادی)214215
آرپالیق (نوعی خاص از مقرری و درآمد نقدی در دولت عثمانی)215215
اُرپن، سِر ویلیام (نقاش انگلیسی)215215
ارپوکسائس (پدر افسانه ای چند قوم سکایی)215216
آرپینیی، آنری (منظره ساز و حکاک فرانسوی)216216
آرتا (دریاچه ای در استانهای نواراو و ربانوکوریو)216216
آرتا (شهر و مرکز استان آرتا در یونان)216217
آرتاثس اول (بنیانگذار آرتاکساتا، پایتخت بستانی ارمنستان)217217
اَرتاخه (مهندس ایرانی خشیار شاه)217217
خلیج آرتا (شاخا به عمیقی در یونان)217217
آرتاثس دوم (پادشاه ارمنستان در 34 قبل از میلاد)217218
آرتاثس سوم (پسر شاه پنتس حکومت تیگران)218218
آرتاکساتا (پایتخت ارمنستان 189 - 160 ق م)218218
آرتاوازد (نام چتند تن از پادشاهان نواحی شمال ایران)218219
آرتایوس کاپادوکیایی (پزشک یونانی)219219
ارتباط (فرایندی برای رساندن پیام) و تعریف و انواع آن219224
ارتباطات راه دور (داده ها، دورنگارها)224225
وزارت ارتباطات و فناوری و سازمانهای وابسته به آن225226
ارتباط حیوانات (انتقال از حیوانی به حیوان دیگر)226227
صنعت ارتبوله (صنعت ابزار سازی در شمال اروپا)227227
ارتبه (شکل یونانی از واحدهای حجم در دورۀ هخامنشیان)227228
آرت پورا (هنر مفهومی در اروپا و آمریکا دهۀ 1960)228229
ارتجاع (راست سنتی، در اروپا، روسیه و فرانسه)229230
ارتخشره (خواجه ای مقتدر از اهالی پافلاگونیا در دورۀ هخامنشی)230230
ارتداد (اصطلاح فقهی و مجازات آن)230231
ارتداد در دین مسیحی231231
ارتدکس (اصول اعتقادی راستین و مؤمنان)231231
ارتدکس شرقی (نام رسمی کلیسای کاتولیک ارتدکس)231233
عید ارتدکسی (عید مذهب ارتدکس شرقی و کاتولیک شرقی)233233
ارتریا (شهر ساحلی یونان باستان)233234
آرتریت (نوعی بیماری)234235
حوزه بزرگ آرتزین (حوضه بزرگ استرالیا)235236
ارتسبرگر، ماتیاس (رهبر جناح چپ حزب کاتولیک روسی آلمان)236236
ارتستونا (دختر کورش بزرگ)237237
آرتسرونی (خاندانی از نجبای ارمنی)237238
آرتسو (مرکز استانی در ایتالیا238238
اُرتسی، بارونس اموشکا (داستان نویس انگلیسی مجار تبار)238239
آرتسیباشف، میخائیل پترویج (نئونویس روس)239239
ارتش در جهان (نیروهای مسلح)239253
ارتش و فنون نظامی در ایران باستان241250
ارتش در ایران دورۀ اسلامی250253
چایخانه ارتش جمهوری اسلامی ایران253254
ارتشاء (رشوه): اصطلاح فقهی و حقوقی254255
اَرتشار (دومین طبقه از طبقات جامعۀ ایران)255255
ارتشتاران سالار (بلندپایه ترین مقام نظامی)255256
ارتش سرخ (در شوروی پس از انقلاب بلشویکی256256
ارتعاش (حرکت رفت و برگشت تناوبی ذرات جسم)256258
ارتفاق (رفق و مدارا در اصطلاح حقوقی)260261
اُرتگا ای گاست، خوسه (فیلسوف اسپانیایی)261262
ارتلیوس، آبراهام (نقشه نگار فلاندری)262262
ارتمبرس (نام چند تن از شخصیتهای مادی و هخامنشی)262262
آرتمیدروس (جغرافی دان یونانی)263263
ارتمیته (از شهرهای بزرگ اشکانی)263263
آرتمیس (الاهه حیات وحش)263264
آرتمیسیای اول (ملکه هالیگارنس در یونان)264264
معبد آرتمیس (از شگفتیهای هفت گانه جهان باستان در اِفِسوس)264264
آرتمیسیای دوم (خواهر و همسر ماوسلوس شاه کاریا)264265
آرتمیفسک (شهری در اوکراین)265265
آرتن، جو (نمایشنامه نویس انگلیسی شهرت جان کینگربی ارتن)265265
اَرَتنا، علاءالدین ابن جعفر (مؤسس دولت بنی ارتنا آناتولی)265266
آرتو، آنتونی (نمایش نامه نویس، شاعر و نظریه پرداز فرانسوی سوررئالیسم266267
آرتو، دزیره (بانوی خوانندۀ بلژیکی)267267
آرتوا (منطقه ای تاریخی و فرهنگی در شمال فرانسه)267267
آرتور اول (نوۀ هنری دوم پادشاه انگلستان)267267
آرتور دوم (دوک برتانی پسر ژان دوم و بیتریس دختر پادشاه انگلستان)267267
ارتوفیوس (نام چند شخصیت هخامنشی)267268
اُرتومکلاز (کانی فلدسپات قلیایی)268268
آرتولده، یاکوب وان (رهبر فلائذری در جنگ های 100 ساله فرانسه و انگلستان)268269
ارتوین (استانی در شمال شرقی ترکیه)269269
اَرته (نام منطقه ای در ایران در روزگار کهن)269271
اَرته بازن (نام دو تن از سرشناسان عصر هخامنشی و سلوکیه)271271
ارته بازو (نام چند تن از بزرگان ایرانی سدۀ 5 و 4 قبل از میلاد)271273
ارته پاته (نام چند شخصیت ایران باستان)273273
ارته تمه (نام دو تن از پادشاهان خوری و میتانی)273274
اَرته زُستره (دختر داریوش از همسرش آتوسا)274275
اَرته سوراس (برگردان یونانی نام چند شخصیت ایرانی)275275
اَرته شومره (نام یکی از خاندان سلطنتی میتانی)275275
اُرته فرنه (نام چند نفر از بزرگان ایران قدیم)275277
ارته کامه (دختر ارته بازو)277277
اَرته کوآنه (پایتخت هریوه در کرانه رود هریرود)277277
اَرته وردیه (نام یکی از سردارن داریوش)277278
اَرته وزده (نام چند شخصیت اسطوره ای و تاریخی در یران باستان)278278
اَرتهه - شاستره (کتاب مهم هندی در فن سیاست)278279
آرتیبونیت (طولانی ترین رودخانه در جزیره هِسپانیولا279279
آرتیگاس، خوسه خرواسیو (سپاهی و رهبر انقلابی و پدر استقلال اورگوئه)280280
اُرتیگائو، ژوزه دوارته رامالیو (مقاله نویس و روزنامه نگار پرتغالی)280280
آرتین، امیل (ریاضی دان اتریشی - آلمانی)280281
آرتینو، پیترو (شاعر و نویسنده ایتالیایی)281281
ارث در ایران باستان281285
ارث (اصطلاحی فقهی و حقوقی)281287
ارث در دورۀ اسلامی و طبقات آن285287
آرثر (پادشاه افسانه ای بریتانیا)287287
آرثر، جوزف چالز (گیاه شناس آمریکایی)287287
آرثر، چستراَلن (بست و یکمین رئیس جمهور آمریکا)287288
آرثر، سرجرج، بارونت اول (کارگزار مستعمراتی انگلیس)288288
اُرُثکو، خوسه کلمنته (نقاش مکزیکی)289291
اَرِثه خشمیشن (از شهرهای خوارزم در کرانۀ جیحون)292292
ارثیلیا ای ثونییگا، آلنسود (سرباز و شاعر اسپانیایی)292292
اَرجاسپ (نام سه تن از شخصیتهای افسانه ای ایران باستان)292294
اَرَّجان (شهری در دورۀ ساسانی)294295
اَرَّجانی، ابوبکر ناصح الدین احمد (شاعر، فقیه و قاضی 460 - 544 ق)295295
اُرجذونه (نام شهری در اسپانیا)295296
آرجش (استانی در جنوب رومانی و نام رودی در آن کشور)296296
اُرجنیکیدزه، گریگوری کنستانتینویج (رهبر کمونیستی در شوروی)297297
اَرَجون (پنجمین گور و مربی در دین سیک)297298
آرچ، جوزف (رهبر نهضت کارگزاران مزارع انگلستان)298298
ارجیش (شهری باستانی در ترکیه)298298
اُرچا (شهری تاریخی در ایالت مدهیه پرادش هند)298299
آرچر، تامس (کعمار انگلیسی)299299
آرچر، فردریک اسکات (مخترع انگلیسی)299299
آرچر، ویلیام (منتقد اسکاتلندی تئاتر)299300
اُرچرد سن، سرویلیام کویلر (چهره ساز انگلیسی)300300
آرچی (نام قومی مسلمان در غرب داغستان)300301
آرچیمبلدو، جوزپه (نقاش ایتالیایی)301301
اِرخ (شهری باستانی در بین النهرین در عراق)301302
اَر خالق (پوشاکی سنتی در ایران)302302
آر خانگلسک (استانی در روسیه)302303
اِرخثئوم (معبد یونیایی آتنا)303303
آرخلائوس (پادشاه مقدونیه)303304
آرخلائوس (آخرین شاه کاپادوکیا روم)304304
آرخلائوس (نویسنده کتابی کلامی بر ضد مانویان در سدۀ 9 م)304304
آرخن (صاحب منصب در شهرهای یونان باستان)304305
آرخوتاس تارنتومی (عالم و فیلسوف یونانی و ریاضی دان فیثاغوری)305306
آرخه (اصطلاحی یونانی به معنای آغاز)306306
آرخه (نام یک صاحب منصب ارمنی)306307
آرخیدامس دوم (شاه اسپارت)307307
آرخیدامس سوم (شاه اسپارت)307307
آرخیلوخس (از نخستین اشعار یونانی)307308
آرد (آسیاب کردن غلات) و خمیرگیری308310
اُرُد (نام سه تن از پادشاهان اشکانی)310310
اُردالی (داوری یا محاکمه برای آشکار کردن حقیقت یک اتهام)310311
اَردا ویرا (نام مردی پرهیزکار از مؤبدان زرتشتی)311312
ارد اویراف نامه (نوشته ای به زبان پهلوی در توصیف بهشت و جهنم)312314
اردای فروهر (ایزد نگهبان ارواح در آیین زرتشت)314314
اردبیل (نام استان در شمال غربی ایران)314319
قالی اردبیل (از انواع تاریخی و ارزشمند فرش در ایران)319320
اردبیلی، محمد بن علی (رجال شناس شهید امامی)320320
اُردریک ویتالیس (راهب انگلیسی در صومعه سن اوروی)320321
اُردُس (بیابانی مرتفع در چین)321321
اردستان (شهرستانی در استان اصفهان)321323
مسجد جامعه اردستان (تاریخچه آن)323323
آردش (استانی در منطقه ژن - آلپ فرانسه)324324
اردشیر بابکان (بنیانگذار سلسله ساسانیان)324326
استان اردشیر بابکان (از تقسیمات 12 گانه سرزمین سواد در عهد ساسانی)326326
اردشیر خوره (یکی از 5 کورۀ فارس در عصر ساسانیان)326327
اردشیر دراز دست (اول) پسر خشایار شاه327329
اردشیر دوم (ساسانی) پسر هرمز دوم329331
اردشیر دوم (هخامنشی) پسر داریوش دوم331334
اردشیر سکانشاه (حاکم منطقه سیستان در سدۀ 3 م اشکانی)334334
اردشیر سوم ساسانی (پسر قباد شیرویه)334335
اردشیر سوم هخامنشی (فرزند و جانشین اردشیر دوم)335335
اردشیر نامه (مثنوی حاوی 6 هزار بیت از شاهین شیرازی شاعر یهودی سدۀ 8 م)335336
اردکان (شهرستانی در استان یزد)337338
آژدکو (سبکی از هنرهای تزیینی در اروپا و آمریکا)339340
اَردل (شهرستانی در استان چهارمحال و بختیاری)340341
اِردل (منطقه ای تاریخی در غرب رومانی)341341
اُردلافی (نام خانواده ای از اشراف ایتالیا)341342
اردلان (طایفه ای و منطقه ای در شمال غرب ایران)342342
اَردلان، امان الله (نماینده خرمشهر در مجلس سال 1387 ش)342343
اردلان، علیقلی (وزیر و سفیر ایران در برلین آلمان 1280 - 1365 شمسی)343343
اِردمان، کورت (استاد تاریخ هنر و باستان شناس آلمان)343343
آردن (استانی در منطقه شامپانی در فرانسه)343344
آردن (جلگه جنگلی در اروپا)344345
اُردن (کشوری در خاورمیانه و آسیا و نام رودی)345348
اُردو (شهر و بندر مرکز استان اردو در ترکیه)348348
ادبیات اردو (در هند)348351
زبان اردو (یکی از زبانهای هند و آریایی و اصل و منشأ آن)351354
اَردوان (نام چند تن از شاهان و بلند پایگان ایران باستان)354357
اردوگاه (در اصطلاح نظامی محوطه ای برای اسکان موقت سربازان)358358
اردوگاه کار اجباری (مرکز بازداشت زندانیان سیاسی)358359
آردون، ژان (عالم یسوعی فرانسوی)359361
دورۀ اردویسین (دومین دوره از دوره های یازدهگانه زمین شناسی)361362
آردوینو، جوانی (دانشمند و پدر زمین شناسی ایتالیا)362362
اردهال (ناحیه ای سنتی بین قم و کاشان)362363
اردهان (شهر و مرکز استان اردهان در ترکیه)363363
اردهناریشوره (شکل مرکب و نرینه خدای هندو)363364
آردی، الکساندر (نمایشنامه نویس فرانسوی)364364
اردیبهشت (یکی از بزرگترین امشاسپندان آیین زرتشت)364365
اردیبهشت (دومین ماه از فصل بهار در سال شمسی)365365
اردیبهشت یشت(سومین یشت اوستا)365366
اردیبهشت (نام پهلوی یشت هفدهم اوستا)366367
اَزدی منش (پسر و هوکه از همدستان داریوش در گروه هفت تنان)367367
اردین - ناشچکین، آفاناسی لاور نتیویچ (دولتمرد و سیاستمدار روس)367368
اردنیت، بارتولمه (پیکر تراش از مکتب اسپانیایی)368368
اُررا (شهری در آمریکا)368369
اِرّرا، خوان دِ (معمار اسپانیایی)369369
ارّرا، فرانثیسکو (نقاش و معمار اسپانیایی)370370
ارّرا، فرانثیسکو(نقاش و معمار اسپانیایی)370370
اِرّرا، فرناندودِ (شاعر غنایی و ادیب اسپانیایی)370370
ارّرا ای ریسیخ، خولیو (شاعر اوروگوئه ای)371371
ارّراکامپینس، لویس (سیاستمدار و رئیس جمهور ونزوئلا 1979 م)371371
ارری، راجربویل (نخستین ارل مرد مقتدر ایرلندی)371371
اَرز (پول کشور خارجی و نرخ آن)371372
آرزاماس (شهری در استان نیژگرد روسیه)372373
آرزاو (شهری بندری در الجزایر)373373
آرزاوا (پادشاهی باستانی در غرب آناتولی)373373
اَرزروم (شهر و استانی در ترکیه)373374
عهدنامه ارزروم (ایران و عثمانی در دورۀ فتحعلی شاه و محمدعلی شاه قاجار)374374
اَرزش (سه مکتب فکری دربارۀ ارزش وجود)374376
ارزش افزوده (از مفاهیم اقتصادی مارکسیستی)376376
ارزش شناسی (نظریه ارزش)376377
ارزگان (استانی در افغانستان)377377
اَرزن (شهر و منطقه ای باستانی در شبه جزیره آناتولی)377378
ارزنجان (استانی در آناتولی شرقی در ترکیه)378379
آرزو، سراج الدین علی خان اکبر آبادی (شاعر و عارف هندی)379379
آرزو (نام دو نفر از زنان شاهنامه)379380
اَرزور (نام کوهی در اوستا و ادبیات پهلوی)380380
ارزوئیه (نام بخشی در استان کرمان)380381
اِرزیفیه (نام کوه و سلسله جبالی در اوستا)381381
آرژانتین (کشوری در جنوب آمریکای جنوبی) و نظام حکومتی آن381383
موزه علوم طبیعی آرژانتین383384
آرژانس، رنه لوئی دو ووایه دوپمی مارکی (وزیر امور خارجه فرانسه 1744 م)384384
آرژانس، ژان باتیست دوبوایه مارکی (نویسنده فرانسوی)384384
ارژن (از بخشهای شهرستان شیراز در استان فارس)384385
ارژنگ، پسرزده (پهلوانی از سرزمین افسانه ای توران)385385
ارژنگ (روزنامه فکاهی، اجتماعی و انتقادی به صاحب امتیازی عبدالله وزیرزاده)385386
ارژنگ (نام اثری از مانی)386387
آرس (خدای جنگ در دین یونان باستان)387387
ارژنگ (نام دیوی از سالاران دیو سپید مازندران)387387
اِرُس (خدای عشق در اساطیر یونان)387388
ارس (نام رودی که از ترکیه سرچشمه می گیرد)388388
ارساری (یکی از قبیله های بزرگ ترکمن)389389
ارسال المثل (اصطلاحی در علم بلاغت)389390
اُرس ای رویرا، ائوخنیو (مقاله نویس و فیلسوف و منتقد هنری کاتالونیائی)391391
ارسالیه(اصطلاحی مالی در عصر دولت عثمانی)391391
ارسباران (منطقه و رشته کوهی در آذبایجان)391392
آرست، هاینریش لوئی د (اختر شناس آلمانی)392392
اُرستد، هانس کرشدیان (فیزیک دان و شیمی دان دانمارکی)392393
ارستس (پسر آگاممنون در اساطیر یونان)393393
اُرستس (سیاستمدار و سردار رومی)393394
ارستیا (نمایش نامه ای تراژدی و سه بخشی اثر آیسخولس)394394
اَرسس (کوچکترین پسر اردشیر سوم هخامنشی)394394
ارسطو (فیلسوف بزرگ یونانی و زندگی و سرگذشت او)394403
آثار و نوشته های ارسطو395396
جایگاه فلسفه ارسطو396396
منطق ارسطو396398
جهان شناسی ارسطو398398
روان شناسی ارسطو399399
فلسفه اخلاق ارسطو400400
فلسفه سیاست ارسطو400401
متافیزیک و مابعدالطبیعه ارسطو401403
مکتب ارسطو (غله های فلسفی بعدی متأثر از ارسطو)403413
ارسک (شهری در استان ارنبورگ روسیه)414414
ارسکین، تامس (حقوقدان اسکاتلندی عضو حزب ویگ)414415
ارسلان ارغون (پسر سلطان الب ارسلان سلجوقی)415415
ارسکین، جان (اشراف زاده اسکاتلندی پیرو عقاید کالون)415415
ارسلان بن سلجوق (عموی طغرل بیک)415416
ارسلان جاذب (سپهسالار و والی طوس در عصر سلطان محمود غزنوی)416416
مقبره ارسلان جاذب (بنایی از دوران غزنویان416416
ارسلان شاه، ابوالمظفر رکن الدین (فرزند طغرل دوم)416417
ارسلان شاه غزنوی (پسر سلطان مسعود سوم فرمانروای غزنه)417417
آرسنات کانی (از انواع ترکیبات طبیعی آرسنیک)417418
ارسنجان (نام بخش و شهری در مرودشت از استان فارس)418418
ارسنجانی، حسن (روزنامه نگار، سیاستمدار و مجری اطلاعات ارضی در ایران)418418
آرسنوال، آرسن (فیزیک دان و پزشک فرانسوی)419419
آرسنیک (عنصر شیمیایی از خانواده نیتروژن)420421
آرسنیوس آوتریانوس (بریرک قسطنطیه)421421
اُزاکا (استانی در جزیره هونشوی ژاپن)421421
آرسنیوس بزرگ (نجیب زاده رومی، از آباء صحرا)422422
ارسی، پائولو (باستان شناس ایتالیایی)423423
رصد خانه آرسیبو (در 16 کیلومتری جنوب شهر آرسیبو)423424
آرسیتس (صورت یونانی نام دو نفر از دولتمردان هخامنشی)424424
آرسنیوئه (نام 4 تن از ملکه های سلسلۀ بطلیموسی مصر)424425
اُرسینی، فلیچه (ناسیونالیست انقلابی ایتالیایی)426426
خانواده اُرسینی (از نیرومندترین خانوادۀ اشراف رم)426426
آرسینیگاس، خرمان (مورخ و مقاله نویس و دولتمرد کلمبیایی)426427
اُرسیوس، پاولوس (مواضع مسیحیت راستین اولیه)427427
آرش (پهلوان تیراندازی ایرانی)427428
آرش (مجله ای ادبی و نوگرا در 1340 - 1360 ش در تهران)428429
ارشاد (روزنامه خبری، اجتماعی و انتقادی صاحب امتیازی مؤید الممالک فکری)430430
ارشاد (ضمیمه روزنامه ترکی در باکو)430431
اَرشام (نام پدر بزرگ داریوش و چند نفر از بزرگان هخامنشی)431432
ارشتی ویگه (نام آخرین پادشاه ماد)432433
ارشد الدوله، علی (از نظامیان مخالف مشروطیت در دورۀ محمدعلی شاه قاجار)433434
ارشق (از بخشهای شهرستان مشکین شهر اردبیل)434434
ارشکیگل (الاهه و ملکه جهان اموات نزد سومریان و اکدیان)434434
ارشگول (شهری کهن و جزیره ای در شمال آفریقا)434435
ارشمیدس (مشهورترین ریاضی دان و مخترع یونان باستان)435437
ارشیه (پدر و نگهو و از شخصیتهای اوستا)437437
ارطغرل (پدر عثمان غازی بنیانگذار سلسله عثمانی)437437
قانون ارشمیدس (قانون فیزیکی در قرن 3 ق م)437437
ارغنداب (نام دو حوزۀ اداری و رودی در افغانستان)440441
ارغنون (ساز باستانی و آرمانی دنیای قدیم)441442
ارغنی (مرکز شهرستانی از استان دیار بکر ترکیه)442442
خاندان ارغون (سلسله ای از فرزندان ارغون خان مغول)443443
ارغون آقا (حاکم مغول ایران)443444
ارغون خان (پسر بزرگ اباقاخان نوادۀ هلاکو)444445
ارغون کاملی فرزند عبدالله (خوشنویس نامدار ایرانی)445445
ارف، کارل (آهنگ ساز آلمانی)445446
اَرفاد (شهری باستانی در شمال باختری سوریه)446446
ارفع، حسن (ا فرماندهان نظامی ارتش ایران)446446
ارفورت (شهر و مرکز ایالت تورینگن آلمان)446447
ارفئوس (قهرمان افسانه ای یونان باستان)448448
ارفئوس سیاه (نشریه ادبی نیجریه ای)448449
آیین أرفئوسی (آیین سری یونان باستان)449450
ارقم بن ابی ارقم [صحابی پیامبر (ص)]450450
نبردارک (پیروزی مهم موحدون در اندلس)450451
آرکات (شهری در شمال شرقی ایالت تامیل نادو)451451
آرکادلت، یاکوب (آهنگ ساز بلژیکی)451451
آرکادیا (ناحیه ای در پلوپونز در یونان باستان)451452
آرکادیا (فرهنگستانی ادبی در ایتالیا)452452
آرکادیوس (امپراتور روم شرقی)452452
اُرکان، ولادیسلاف (شاعر و نویسنده لهستانی)452453
آرکانزاس (از ایالتهای آمریکا) ورودی در آمریکا453455
اُرکانیا، آندرئا (نقاش و پیکرتراش و معمار فلورانس)455456
آرکانیست (رازدان)456456
ارکر، لاتساروس (نویسنده آلمانی در رشته فلز شناسی)456456
اُرکستر (هم نوازی، سازها)456460
آرکسیلائوس (موس آکادمیای میانی آتن)460461
آرکل، آنتنی جان (مورخ و مصر شناس انگلیسی)461461
آرکل، ویلیام جاسلین (دیرین شناس انگلیسی)461461
ارکمان - شاتریان (امیل) از نخستین داستان نویسان فرانسه)462462
جزایر اُرکنی (مجموعه 70 جزیره کوچک در اسکاتلند)462463
آرکور، آنری دولرن کنت (ژنرال فرانسوی در جنگ با اسپانیا)463463
آرکیپا (شهری در جنوب پرو)463463
ارکواز (شهری در استان ایلام)463463
آرکیپنکو، الگزاندر (پیکر تراش و نقاش آمریکایی)463465
ارگ در دورۀ اسلامی468468
ازگ (دژ، قلعه ای استوار)468468
اُرگ (از سازهای شستی دار)468471
آرگال، سرسمیوئل (ملاح انگلیسی)471471
اُرگان (از ایالتهای آمریکا)471472
آرگایل (نام چند تن از اِرلها، مارکوئسها و دوکهای اسکاتلندی)474475
اَرگبا (قبایلی مسلمان و سامی در اتیوپی)475475
ارگ بم (قلعه ای بزرگ در شهر بم استان کرمان)476478
ارگ تهران (بخش سلطنتی و دیوانی)478481
آرگذاس، آلثیذس (داستان نویس و روزنامه نگار و جامعه شناس و سیاستمدار بلیویایی)481481
آرگذاس، خوسه ماریا (داستان نویس و قوم شناس پرویی)481482
آرگس (شهری در استان آرگلیس یونان)482482
اَرگری (شهری در آلبانی)482482
ارگ علیشاه (مسجدی بزرگ در تبریز)483483
ارگ کریم خانی (از بناهای دورۀ کریم خان زند)483484
آرگلاندر، مزیدریش ویلهلم آوگوست (ستاره شناس آلمانی)484485
اِرگلی (نام چند شهر در ترکیه)485485
آرگلیس (نام استانی در جنوب یونان)485486
آرگون (رودخانه ای در مغولستان)487487
آرگونات (نخستین زیر دریایی سایمن لیک)487488
آرگوئیو، لئوناردو (رئیس جمهور نیکاراگوا به مدت 25 روز)488488
آرگونت (لقب هر یک از 50 قهرمان سرزمین یولکوس)488488
آرگناد (خاندان سلطنتی مقدونیه باستان)489489
آرل (شهری در استان بوش - دو - رن در فرانسه)489490
اِرل، جان (روحانی وابسته به کلیسای انگلستان)490490
ارل، فلیکس د (میکروب شناس فرانسوی)490491
اَرلات (از اقوام کهن مغول)491491
ارلاندر، تاگه (سیاستمدار و نخست وزیر سوئد)491492
اَرلاندر، ویتوریوامانوئله (دلتمرد و نخست وزیر ایتالیا)492492
ارلانگگا (فرمانروای قدیم اندونزیایی)492493
آرلت، رُبرتو (داستان نویس و روزنامه نگار آرژانتینی)493493
ارلانگن (شهری در جنوب آلمان)493493
آرلز (نام گروهی از موجودات مافوق طبیعی ارمنستان)493494
آرلف، آلیکسی فیودرویچ، کنیاز (افسر ارتش و دولتمرد روس)494494
آرلف، آلیکسی گریگوریویچ، گراف (افسر ارتش روسیه)494495
آرلف، فیودرگریگوریویچ، گراف (افسر و دولتمرد روس)495495
آرلف، نیکلای آلیکسیویچ (سیاستمدار روس)495496
آرلن (شهری در بلژیک)496496
آرلن مایکل (نویسنده انگلیسی)496496
ارلنگر، جوزف (فیزیولوژی دان آمریکایی)497497
اُرلی، برناردوان (نقاش فلاندری)497498
اِرلی، جوبل آندرسن (ژنرال ارتش انتلافیه در جنگ داخلی آمریکا)498498
اُرلئان (مرکز استان لوار، در فرانسه)498499
اُرلئان، دوکها (اشراف صاحب عنوان 4 خاندان سلطنتی فرانسه)499502
اُرلیانا، فرانثیسکو دِ (سپاهی اسپانیایی و نخستین کاشف رود آمازن)502502
اُرلئانیست (هر یک از سلطنت طلبان مشروطه خواه فرانسه سدۀ 18 و 19 م)502503
ارلیش، اُپگن (حقوق دان و استاد اتریشی دانشگاه)503503
آرلیش پاول (پزشک و دانشمند آلمانی)503504
آرلینگتن، هنری بنت (نخستین ارل، وزیر خارجه چارلز دوم)504505
ارلینگسن، ثورستین (شاعر ایسلندی)505505
ارم (باغی تاریخی در شیراز)505506
اِرَم (در قرآن و فرهنگ اسلامی)506506
اُرم (کشیش آوگوستینی)506506
اُرم، نیکل د (اسقف کاتولیک فرانسوی)506507
آرما (شهری در ایرلند شمالی)507507
آرماتور (ساختاری برای تقویت کردن و بر پاداشتن)508508
آرمادا (ناوگان شکست ناپذیر)508509
ارماناریک (شاه استروگوتها و فرمانروای امپراتوری در اوکراین)509510
آرمانتیر (شهری در فرانسه)510510
آرمانیاک (منطقه ای تاریخی در فرانسه)510511
ارمایل (یکی از بزرگ زادگان عهد ضحاک)511512
آرمرده (شهری کوچک در بانه استان کردستان)512512
اُرمزبی - گر، ویلیام جرج آرثر (سیاستمدار و محقق انگلیسی)512513
ارمزی (شهری باستانی در گرجستان)513514
آرمسترانگ، ادوین هاوارد (مخترع آمریکایی)514515
آرمسترانگ، دیوید (فیلسوف ایتالیایی)515515
آرمسترانگ، سمبوئل چپمن (فرماندۀ نظامی سپاهیان در جنگ داخلی آمریکا)515516
آرمسترانگ، لوئی (از نوازندگان بزرگ)516516
آرمسترانگ، نیل (کیهان نورد آمریکایی)516517
آرمسترانگ، ویلیام جرج (مهندس و صنعتگر انگلیسی)517517
ارمغان (ماهنامۀ ادبی، تاریخی و علمی و اجتماعی فارسی در تهران 1298 - 1331)517518
آرمفلت، گوستاو ماورتیس (دولتمرد سوئدی)518518
اَرمناک (شهری در ترکیه)519519
اُرمند، ارلها و دوکها (اشراف صاحب عنوان ایرلندی از خاندان انگلیسی)519520
کشور ارمنستان (ویژگیها و تاریخ آن)520530
کلیسای کاتولیک ارمنی531531
کلیسای مرسلی ارمنی (ارتدکس ارمنستان)531532
مناسک و نیایش ها و اعمال دسته جمعی ارمنی532532
َرمنیان (گروهی از خانوادۀ برگ سخن گویان به زبان های هند و اروپایی)532539
اُرموری (زبان طایفۀ ایرانی تبار در افغانستان و پاکستان)539540
اِرمیا (از پیامبران بزرگ بنی اسرائیل در سدۀ 6 و 7 ق م)540541
ارمیت، شارل (ریاضی دان فرانسوی)541542
ارمیتاژ (موزۀ هنری سن پترزبورگ)542542
آرمینیوس (سرکردۀ کروسکها، قبیله ای از ژرمن ها)542543
آرمینیوس، یاکوبوس (عالم الهیات و روحانی اصلاحگر هلندی)543543
آیین آرمینیوس (نهضت الهیات مسیحی)543543
آرن (استانی در فرانسه)543544
آرن، تامس اُگاستین (آهنگ ساز انگلیسی)544545
آرن، رمن (جامعه شناس، مورخ و متفکر سیاسی فرانسه)545545
آرن، هنگ (نخست وزیر سورینام 1975 م)545546
اَرن، ارلها (لقب خاندانی از اشراف اسکاتلندی)546546
اِرناندث، خوسه (شاعر آرژانتینی)546547
ارناندث، گرگوریو (پیکر تراش اسپانیایی)547547
ارنبرگ، کریستیان گتفرید (زیست شناس آلمانی)547547
اُرنبورگ (استانی در غرب روسیه)547548
ارنبورگ، ایلیا گریگوریویچ (نویسنده و روزنامه نگار روس)548548
آرنت، ارنست مورتیس (نویسنده، شاعر، میهن پرست آلمانی)548549
آرنت، هانا (فیلسوف و متفکر سیاسی آمریکایی آلمانی تبار)549552
اِرنتال، آلویس، گراف لکسافون (وزیر خارجه اتریش - هنگری 1854 م)552552
رود ارنج (در قارۀ آفریقا)552553
ارندل، تامس (دولتمرد انگلیسی و اسقف اعظم کنتربری)553553
فرقه آرنج (جمعیتی سیاسی و مذهبی پروتستانهای ایرلند)553553
ارندل، ارلها (لقب چند نفر از اشراف انگلیسی در سدۀ 14 تا 17م)553554
آرندنک، کرنلیس وان (اسلام شناس هلندی و متخصص در تاریخ ریدیه)554554
ارنست اول و دوم (آلمانی)554555
ارنست، پاول (شاعر، مقاله نویس آلمانی)555555
ارنست، ماکس (نقاش و پیکر تراش آلمانی)555556
آرنسکی، آنتون (آهنگساز روس)556556
ارنست آوگوست (نام چند تن شاهزادگان آلمانی)556556
اُرنسه (استانی در اسپانیا)556557
ارنشا، تامس (ساعت ساز انگلیسی)557557
ارتفلس، کریستیان (روان شناس و فیلسوف اتریشی)557558
اَرنگ (گونۀ پهلوی اسم مؤنث اوستایی رنگها)558559
آرنلد، سر تامس واکر (خاورشناس انگلیسی)559559
آرنلد، سِرادوین (شاعر و محقق انگلیسی)559559
آرنلد، سمیوئل (آهنگ ساز انگلیسی)559560
آرنلد، هرلد دِفارِست (فییک دان آمریکایی)560561
آرنلدبرشایی (مصلح مذهبی تندرو مسیحی ایتالیایی)561561
آرنلدسن، کلاس پنتوس (سیاستمدار سوئدی)561561
آرنلفودی کامبیو (مجسمه ساز و معمار ایتالیایی)561562
آرنم (مرکز اداری و شهری در استان گلدرلاند هلند)562562
آرنو (خانواده ای از نجیب زادگان فرانسه)563563
آرنو، آنتوان (فیلسوف فرانسه)563564
آرنو، آنری (کشیش و سرباز والدوسی)564564
آرنو، پیتر (کاریکاتوریست آمریکایی)564564
آرنواز (در روایت های افسانه ای خواهر یا دختر جمشید)564565
آرنودانیل (شاعر و ترانه سرای پروانسی)565565
آرنولف (پادشاه آلمان 899 م)565566
آرنولف مسی (قدیس و اسقف مس)566566
آرنووو (سبکی تزیینی سدۀ 19 م)566567
آرنه، آنتی آماتوس (نماینده مکتب تاریخی فرهنگ عامه شناس)567568
آرنیجس ای بارّرا (نمایش نامه نویس اسپانیایی)569569
آرنیم، بتینافون (لقب الیزابت کاتارینا لودیکا)570570
آرنیم، هاری (سیاستمدار پروسی)570571
آرنیوس، اسوانته آوگوست (شیمی و فیزیکدان سوئدی)571571
اُرو، اولیس (رئیس جمهور دمینیکن 1845 م)572572
اِرو، پل - لوئی - توسن (شیمی دان فرانسوی)572573
آروالو، خوان خوسه (رئیس جمهور گواتمالا 1945 - 1951م)574574
آروالو، مارتینس، رافائل (داستان نویس گواتمالایی)574575
اروپا (کوچکترین قارۀ اروپا) تاریخ و جمعیت و سکنۀ آن575580
اتحادیه اروپا (تاریخچۀ آن)580581
انجمن بازرگانی آزاد اروپا581582
بانک سرمایه گذاری اروپا582582
برنامه احیای اقتصاد اروپا582582
پارلمان اروپا (مجلس قانونگذاری اتحادیه)582583
جامعۀ اروپا (اعضاء و چگونگی تشکیل آن)583584
جامعه زغال سنگ و فولاد اروپا (اعضا و چگونگی تشکیل آن)584584
جامعۀ اقتصادی اروپا (اعضا و چگونگی تشکیل آن)584584
رصدخانۀ جنوبی آمریکا (تأسیس و گروههای آن)584585
سازمان همکاری اقتصادی اروپا (فعالیت و چگونگی تشکیل آن)585585
شورای اروپا (تشکیل و اعضای آن)585585
کمیسیون اروپا (شاخه ای نهاد اداره کننده اتحادیه اروپا)585586
نظام پولی اتحادیه اروپا (اعضا و فعالیت آن)586586
اتحادیه اروپای غربی (تشکیلات امنیت و دفاع اروپا)586587
اروپه لکه (جهان صورت غیر مادی در آیین بودایی)587587
ارودوشل، ماری - ژان (قاضی فرانسوی 1759 م)588588
ارورو (مرکز استان در بلیوی)588588
آروشا (منطقه ای اداری در تانزانیا)589589
جنگ اروستوک (کشمکش بدون خونریزی میان آمریکا و کانادا در ایالت مین)589589
اُرول، جرج (داستان نویس و منتقد انگلیسی)589590
ارومیه (دریاچه ای در استان آذربایجان غربی) و مرک استان آن591595
موزۀ ارومیه (یکی از موزه های بزرگ ایران)595596
اروناچل پرادش (ایالتی در هندوستان)596597
اروندرود (رود دجله یا شط العرب و اختلافات بر سر آن)597601
اروندکنار (شهری در آبادان استان خوزستان)601602
اروندگشنسپ (مرزبان ایرانی گرجستان در دورۀ خسرویکم)602602
اَرونق (ناحیه ای در غرب تبریز نام کنونی وی گونی)602602
آرونگ سینگکانگ (اشراف زاده ای از قوم بوگیس)603603
آرویدو (آخرین سلسله امپراتوری هندوی در هند)603603
اُرویتو (شهری در ایتالیا)603603
اروین، سین جن (نمایشنامه نویس و منتقد بریتانیایی)604604
اروینگ، ادوارد (کشیش کلیسای اسکاتلند)604604
اروینگ، سرهنری (از بازیگران مشهور انگلیسی)604605
اروینگ، واشینگتن (نویسندۀ آمریکایی)605606
ارهارد، لودویش (اقتصاددان و دولتمرد آلمان غربی)607607
اره دوکرنی، امانوئل (معمار فرانسوی)608609
ارهوس (مرکز استان در دانمارک)609610
اُری، ژان (اقتصاددان فرانسوی)610610
اِری، سرجرج بیدل (دانشمند انگلیسی و منجم)610610
حزب آریا (حزبی با گرای نازیستی و فاشیستی در ایران)611612
اَریا بیگنه (یکی از پسران داریوش اول)612612
زبان اُریا (از زبانهای هندو - آریایی در هند)612612
اَریارمنه (نام چند نفر از بزرگان خاندان هخامنشی)612613
اُریاستر، تره (شاعر محلی نروژی)613614
آریاس داویلا (سپاهی معروف مستعمراتی اسپانیا)614614
آریاس ماذریذ، آرنولفو (رئیس جمهور پاناما 1940 - 1941)614614
آریانا (دائرة المعارفی فارسی از گردآورندگان افغانستان)614615
آریانا (جمله ای تاریخی، تحقیقی در افغانستان 1321 ش)615615
آریانا، بهرام (از سران و فرماندهان نظام دورۀ محمدرضا پهلوی)615615
آریان پور، امیرحسین (جامعه شناس، منتقد اجتماعی و استاد دانشگاه)616616
اریالدس (نام فرماندار هخامنشی مصر)616618
آریانوس (مورخ و فیلسوف یونانی)618618
آریایوس (از فرماندهان سپاه داریوش)618619
آریایی (نام مهاجرانی هندی و اروپایی به ایران هند کوچ کرده)619631
زبان آریایی (شاخه ای از زبانهای هند و اروپایی)631635
اریباسیوس (پزشک یونانی و شاگرد ذرنون قبرسی)635635
اُریبه، مانوئل سفرینو (دومین رئیس جمهور اوروگوئه)635636
آریبهطۀ اوّل (منجم و قدیمیترین ریاضی دان هند)636636
اریتره (سرزمینی تاریخی در اتیوپی و کشوری اسلامی) و تاریخچۀ آن638643
جبهه آزادی بخش خلق اریتره (جنبش جدایی خواه 1994 م)642643
اُرئتس (شهربان پارسی ساردیس در دورۀ هخامنشی)643643
آری ثرگیلسن (ملقب به عالم، رئیس طایفه و کشیش و مورخ ایسلندی)644644
اریحا (شهری در کرانه غربی رود اردون و پیشینۀ تاریخی آن)644649
اریدو (نام شهری مقدس و باستانی در عراق)649652
آریزونا (یکی از ایالت های آمریکا)652653
آریژ (استانی در منطقۀ میدی - پیرنه در فرانسه)653654
اُریسابا (شهری در ایالت براکروس مکزیک)654654
آریستارخُس سامتراکی (منتقد و نحوی یونانی)655655
اُریستانو (شهر و سر اسقف نشینی در ایتالیا)655655
آریستایوس (از خدایان یونان باستان)655656
آریستوبولس (فیلسوف یهودی دورۀ یونانی)656656
آریستوفانس (بزرگ ترین نمایندۀ کمدی یونان باستان)656656
آریستوفانس بیزانسی (منتقد ادبی و نحوی یونانی)656656
آریستوکراسی (حکومت اشرافی و طبقه ای کوچک)656657
آریستو کنس (فیلسوف مشائی یونانی)657657
آریستومنس (قهرمان کهن مردم مسینا)657658
آریستون خیوسی(فیلسوف یونانی)658658
آریستیپوس مهین (از اعضای محفل سقراط)658659
آریستیدس (فیلسوف آتنی)659660
آریستیدس (دولتمرد و فرماندۀ آتنی)660660
آریستیدس کوینتیلیانوس (مؤلف یونانی دربارۀ موسیقی)660660
نبرداریسکنی (نبرد خونین بین آمریکا و انگلیس در جنگ استقلال)660660
اریسمان (روستایی در آقاعلی عباس در نطنز)660661
اُریسه (ایالتی در هند)661661
آریشیما تاکنو (داستان نویس ژاپنی)662662
اِریک (نام چند نفر از فرمانروایان دانمارک)662663
آریکا (شهر و مرکز استان در شیلی)663663
اریک سرخ (نخستین مهاجرنشین اروپایی در گروئنلند)664665
اریکسن، اریک (روان کاو و آلمانی تبار آمریکایی)665665
اریکسن، جان (مهندس کشتی و مخترع سوئدی)665666
اُریگن (عالم مسیحی الاهیات)666667
اریگنا (عالم الهیات، مترجم و مفسر یونانی)667667
اُریل، ونسان (نخستین رئیس جمهور در جمهوری چهارم فرانسه)667668
اَرَیمن (خدای هند و ایرانی حافظ قوم آریایی)668671
شورای آریمینوم (از شوراهای کلیسای سدۀ 4 م)671671
آرین شهر (شهری در قائنات خراسان جنوبی)671672
آرینوکو (رودی بزرگ در آمریکای جنوبی)672672
اَرینیتی (الاهه خورشید نزد قوم حتی در هزارۀ 2 ق م)673673
اریو، ادوار (ادیب و سیاستمدار فرانسوی)673674
آریوبرزن (نام چند نفر در ایران باستان و آسیای صغیر)674675
شورا آریو پاگوس (نخستین شورای اشراف شهر آتن)675675
آریوس (کشیش اسکندریه مصر)675676
آریوستو، لودویکو (شاعر ایتالیایی)676677
آیین آریوسی (بدعتی در دین مسیح در سدۀ 4 م)677677
آریول (شهر و مرکز استان در روسیه)678678
اُریوله (شهری در جنوب شرقی اسپانیا)678679
اَریه (سرزمینی در دورۀ باستان در افغانستان)679681
اَریه پوگله (در آیین بودایی تهره واده، از 4 مرتبه تقدس)681681
اَریه رثه (نامی ایرانی در دورۀ هخامنشی)681683
آریه سماج (فرقه اصلاح طلب در آیین هندوی جدید)684684
اَریه مَنه (نام چند تن از بزرگان دورۀ هخامنشی و سلوکیه)684685
آز (نام دیوی در فرهنگ دینی زردشتی، زروانی و مانوی)685687
آزاد (از نشریات مشروطه طلبان و آزادی خواهان تبریز)687687
آزاد (روزنامه ای سیاسی، اجتماعی، انتقادی به مدیریت عبدالقدیر سبزواری خراسانی)687688
آزاد (نام طبقه ای از اشراف ایرانی دورۀ ساسانی)688690
آزاد (نشریه ای سیاسی - خبری هفتگی در دهلی هند)690690
آزاد، ابوالکلام محیی الدین احمد (محقق، سیاست پیشه، مفسر قرآن 1305 ق)690694
آزاد، عبدالقدیر (روزنامه نگار، از فعالان سیاسی عصر پهلوی)694695
آزاد، محمدحسین (شمس العلما، نویسنده، شاعر اردو زبان)695696
دانشگاه آزاد اسلامی (تاریخچۀ فعالیت آن)697697
آزاد بلگرامی، میرغلام علی بن نوح حسینی واسطی (شاعر و مورخ و عارف هندی)697698
آزادبه (حاکم ایرانی حیره ساسانی)698699
آزادخان افغان (سپاهی و سیاست پیشه افغانی)699700
آزاد سرو (از نخستین گردآورندگان روایات ملی ایران)700702
آزاد شهر (شهری در استان گلستان)702703
آزاد فیروز (پسر جثنس حاکم بحرین و یمامه)703703
آزاد کابلی، میر محمدعلی (عضو مجلس اعیان افغانستان 1258 - 1323 ش)703703
آزاد کشمیری، میر غضنفرعلی (شاعر پارسی گوی سدۀ 13 ق)703703
آزادوار (از روستاهای بخش جغتای سبزوار خراسان)704704
آزاده (نام کنیز چنگ نواز رومی تبار بهرام گور)704705
آزادی (نام چهار نشریه فارسی)705705
برج آزادی (بنایی در شهر تهران)705706
حزب آزادی (دو تشکیل سیاسی در ایران)706707
مجسمۀ آزادی (یاد بود دوستی آمریکا و فرانسه)707707
اعلامیۀ آزادی بردگان (منشوری در آمریکا از سوی لینکلن آزادی بردگان)707708
آزادی بیان (اصول حیات سیاسی و اجتماعی در عصر جدید)708711
آزادی تدریس و تحقیق (حق استادان محققان در دانشگاهها)711712
آزادیستان (مجلۀ ادبی به مدیریت تقی رفعت)712712
آزادی سیاسی و مدنی (حق افراد و اقوام و ملل)712714
آزادی شرق (نام دو نشریه در ایران)714714
آزادی طلبی (پیشینه و بنیادهای فلسفی آن)714717
آزادی عمل (سیاست مبتنی بر حداقل مداخله دولت در امور اقتصادی افراد و جامعه)717717
آزادی منفی و مثبت (فیلسوفان طرفدار آزادی)717718
آزار، پل (ادیب و تاریخ نگار و استاد فرانسوی)718719
آزارخواهی (مازوخیسم) اختلال روانی - جنسی)719719
اَزارقه (از شاخه های اصلی خوارج)719720
اُزاسکو (شهری در جنوب شرقی برزیل)720721
اُزاکی کویو (داستان نویس و مقاله نویس و شاعر ژاپنی)721721
اُزاکی یوکیو (سیاستمدار دمکرات ژاپن)722722
آزام، کسماس دامیان (هنرمند آلمانی)722723
اُزانام، آنتوان فردریک (مورخ، حقوق دان و عالم فرانسوی)723723
آزانده (قومی در آفریقای مرکزی)723724
اُز انفان، آمده (نقاش و نظریه پرداز هنری فرانسه)724724
آزائیس، پیر - یاسنت (فیلسوف فرانسوی)724725
آزبرن، تامس مات (کیفر شناس آمریکایی)725725
آزبرن، جان (جیمز) نمایش نامه نویس و فیلم ساز انگلیسی)725726
آزبرن، هنری فرفیلد (مدیر موزه و دیرین شناس آمریکایی)726726
ازبری، فرانسیس (نخستین اسقف کلیسای اسقفی در آمریکا)726727
اُزبک (مردمی ترک بان در آسیای مرکزی ازبکستان)727729
اُزبک خان، غیاث الدین محمد (بزرگ ترین فرمانروای مغول)729730
ازبکستان (کشوری در آسیای مرکزی، ویژگی ها، پیشینۀ تاریخی)730733
آزتک (قوم ناهواتل زبانی در سدۀ 15 و 16 م در مکزیک)734735
از خود بیگانگی (احساس حالت بیگانگی)735736
اَزد (مجموعه ای از قبایل عرب، ادس، خزرج، خزاعه)736737
اَزداکره (پیک در زمان هخامنشیان)737737
ازدواج مقدس (روابط جنسی میان خدایان در اساطیر باستانی)737738
آزر (مجمع الجزایری در اقیانوس اطلس)738739
آزر [نام عمو یا پدر حضرت ابراهیم (ع)]739739
اُزر، آدام فریدریش (نقاش و پیکرتراش آلمانی)739740
آزردۀ دهلوی، صدر الدین خان (مضتی، شاعر و نویسنده اردو)740740
ازرق (بنای تاریخی از دورۀ ایوبیان)740741
اَزرقی (شهرت افراد خاندانی از مردم مکه)741741
ازرقی هروی، ابوبکر زین الدین (از شاعران فارسی زبان سدۀ 5 ق)741742
آزر میدخت (دختر خسرو پرویز ساسانی)742743
اُزری (از خاندانهای اهل علم و ادب عراق)743744
آرس (نام دو پادشاه سکایی)744744
آزف (شهری در استان ارستف روسیه) و دریای در اکراین744746
اَزلام (تیره هایی از اعراب پیش از اسلام)747747
آزمایش و آزمایش گرایی (سابقه روش آزمون و خطا)748749
آزمندسالز بریایی (قدیس، کشیش نرمان، محافظ مهر سلطنتی انگلستان)749749
آزموده، حسین (دادستان دادگاه نظامی دکتر مصدق)749750
آزمونهای روانشناختی (سنجش برخی جنبه های رفتار انسان و انواع آن)750754
اِزمیت (شهری باستانی در ترکیه)754755
ازمیر (از بنادر ترکیه) ویژگی ها و پیشینۀ تاریخی آن755759
ازنا (شهرستانی در استان لرستان)759761
ازندریان (شهری در ملایر استان همدان)761762
اِزنیق (شهری باستانی در ترکیه)762764
اِزنیک کُقبی (روحانی ارمنی و اسقف باگرواند در سدۀ 5 م)764765
اُزوالد، جیمز (الاهی دان اسکاتلندی)765766
آزودو، آلوئیزیو (داستان نویس برزیلی)766766
دورۀ آزوچی ممیاما (عصر وحدت سیاسی در تاریخ ژاپن)766766
آزوی (اُسویو) شاه آنلگو ساکسون نرثامبریا767767
اُزویاسوجیرو (کارگردان ژاپنی)767767
اَزهاری، غلامرضا (ارتشبد و نخست وزیر دورۀ محمدرضا پهلوی)768769
الازهر (جامع) نهاد آموزشی - دینی در مصر: دانشگاه الازهر769771
اَزهر بن یحیی (پسر عمو و سپهسالار یعقوب و عمرو بن لیث صفاری)771771
اَزهری، ابومنصور محمد بن احمد (لغت شناس، مفسر، فقیه شافعی مذهب)771772
اَزهری، اسماعیل (دولتمرد و نخست وزیر سودان 1954 - 1956 م)772772
مسجد اَزیران (بنای در شرق اصفهان)772772
آزیکیوه، ننامدی (رئیس جمهور نیجریه 1963 - 1966)773774
اَزیلال (استان و شهری در مراکش)774774
آژانس یهود (تشکیلات سازمان یافته صهیونیستی)775776
اَژدر (موشک زیردریایی)776777
اِژدها (هیولایی افسانه ای)777786
اُژرو، پیر - فرانسوا - شارل (افسر ارتش فرانسه)787788
نبرد آژنکور (پیروزی انگلیسها بر فرانسه در جنگ صد ساله)788788
دریای اژه (شاخه ای از دریای مدیترانه) و تاریخ آن788791
تمدن اژه ای (عصر مفرغ در کنار دریای اژه)791794
آژیر (روزنامه چپ گرای تندرو به صاحب امتیازی جعفر پیشه وری)794795
اژیه (شهری در استان اصفهان)795795
اُژیه، امیل (نمایش نامه نویس فرانسوی)795795
آس (از اقوام ایرانی زبان در قفقاز)796798
اساذِ کیرش، ژوزه ماریاد (داستان نویس پرتغالی)798798
آسارا (از نواحی سنتی در البرز مرکزی)798799
اسارت بابلی (تبعید قهرآمیز یهود به سرزمین بابل)799800
اساس الاقتباس (کتابی در منطق تألیف خواجه نصیر الدین طوسی)800800
اساطیر ایرانی (مجموعه باورهای ایرانیان باستان)800815
اساف و نائله (دو بت مشهور اعراب جاهلی)815816
اساکی، لئو (دانشمند ژاپنی در فیزیک)816816
اُسالم (شهری در طوالش استان گیلان)816818
آسام (از ایالات جمهوری هند)818821
اُسامة بن زید، ابومحمد [صحابی پیامبر (ص)]821823
اُسامة بن منقذ، ابوالمظفر (امیر و شاعر عصر فاطمی و ایوبی)823825
آسانسل (شهری در ایالت بنگال در هند)826826
آسانسور (اتاقکی برای حمل مسافر)826828
آساهی شیمبون (روزنامه سراسری ژاپن)829829
آساهی کاوا (شهری در ژاپن)829829
اسب (حیوانی برای سواری) و نژادهای آن829844
اسباب بازی (ابزار و سرگرمی کودکان) و اهداف آموزشی آن844852
اسباب خانه (مجموعه وسائل و ظروف خانواده)852867
اسباط واژه ای قرآنی867867
استباریه (عنوانی در منابع اسلامی بر فرقه دینی - نظامی صلیبیان)868871
آسبست (شهری در استان اسورد لفسک روسیه)872872
آسبیرنسن و مو، پترکرستین (گردآورنده فرهنگ نروژ)873873
اِسپا (شهری در استان لیژ بلژیک)873874
آسپار، فلاویوس آردابوریوس (ژنرال آلان تبار رومی)874874
اسپارت (پایتخت باستانی در یونان)874875
اسپارتا (نام استان و شهر در ترکیه) و پیشینۀ تاریخی آن875877
اسپار تاکوس (سردار جنگ گلادیاتورها بر ضد امپراتور روم)877877
حزب اسپارتاکوس (گروه انقلابی سوسیالیستی در آلمان)877877
اسپارترو، بالدمرو (شاهزاده ورگارا اسپانیایی)877878
اسپارتنبرگ (شهری در آمریکا)878878
آسپاس (روستایی در اقلید استان فارس) 878879
اسپاسکی، بریس و اسیلیویچ (استاد شطرنج روس)879879
آسپاسیا (معشوقه پریکلس و چهرۀ معروف آتن)879880
اِسپالانتسانی، لادزارو (فیزیولوژی دان ایتالیایی 1729 - 1799 م)880881

اولدومسوم

به نام خدابه نام خدابه نام خدابه نام خدا

کتاب

- دانشنامه ایران ج 2